‘’...χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία...’’,’’...πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία,πώς η ιστορία γίνεται σιωπή...’’...καθώς τριγυρίζουν στο μυαλό μου αυτοί οι στίχοι καθώς και στιγμές απο την καλλιτεχνική διαδρομή του Θάνου Μικρούτσικου και του Χρήστου Θηβαίου σκέφτομαι πως αυτό που πιστοποιεί και δικαιώνει την τραγουδοποιητική ικανότητα ενός καλλιτέχνη είναι να έχει υπάρξει συνδημιουργός σε τραγούδια που αν και γράφτηκαν σε παρελθόντα χρόνο γίνονται διαχρονικοί αφηγητές τρεχουσών συγκυριών,περιγράφοντας κοινωνικές καταστάσεις ,διδάσκοντας συμπεριφορές και στάσεις ζωής και προτρέποντας σε αυτές.Αυτό που αποδεικνύει τις δυνατότητες των ερμηνευτών αλλα και των μουσικών είναι η ικανότητά τους να δίνουν σε πολυερμηνευμένα τραγούδια νέα υπόσταση κάθε φορά που παρουσιάζονται επι σκηνής,δίνοντας στο κοινό την εντύπωση ότι τα ακούει για πρώτη φορά.Αυτό που συνιστά τη δικαίωση και την επιτυχία ενός καλλιτέχνη είναι να τον επιλέγει το κοινό σταθερά ως έναν απο τους ελάχιστους ‘’συνομιλητές’’ του ακόμα και σε δύσκολες συγκυρίες με στενότητες και περιορισμούς.Ψάχνοντας κι εγω συνομιλητές για τις σκέψεις μου κατεβαίνω στα καμαρίνια του ‘’Σταυρού του Νότου’’ για να συναντήσω το Θάνο Μικρούτσικο και το Χρήστο Θηβαίο λίγο πριν ανέβουν στη σκηνή για την avant premiere των φετινών τους εμφανίσεων....
Οι κοινές εμφανίσεις σας πριν απο οκτώ χρόνια εδω στο Σταυρό του Νότου αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα και ο δίσκος ‘’Ο Άμλετ της Σελήνης’’ που προέκυψε ως φυσική εξέλιξη αυτών ήταν η απαρχή μιας συνεργασίας που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.Πώς προέκυψε και πώς ωρίμασε αυτη η συνεργασία ανάμεσα σε δυο καλλιτέχνες που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές και προσεγγίζουν τη μουσική απο διαφορετικές οπτικές έχοντας εντρυφήσει σ’ αυτην με μια διαφορετική κύρια ιδιότητα ο καθένας;Πώς αποτιμάτε αυτη τη συνεργασία οκτώ χρόνια μετά;
Χ.Θ.:Η συνεργασία μας ξεκίνησε απο μια πρόσκληση του Θάνου το Σεπτέμβριο του 2000 -όταν μόλις είχαν διαλυθεί οι ‘’Συνήθεις Ύποπτοι’’- να συμμετάσχω σε δύο μεγάλες συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής,όπου θα τραγουδούσα εγώ στο πρώτο μέρος και στο δεύτερο η Χάρις Αλεξίου.Απο την πρώτη στιγμή που συναντηθήκαμε με το Θάνο υπήρξε πολύ γενναιόδωρος μαζί μου με την έννοια ότι μ΄άφησε να ερμηνεύσω τα τραγούδια με τον τρόπο που ήξερα ως τότε,δηλαδή βγήκα μ΄ένα σχήμα που θύμιζε τον ήχο των ‘’Συνήθων Υπόπτων’’ ,ενώ η Χάρις Αλεξίου τραγούδησε με την ‘’Καμεράτα’’.Μόλις είχα επιστρέψει απο την Ιταλία έχοντας τελειώσει το μεταπτυχιακό στη φιλοσοφία πλάι στον Ουμπέρτο Έκο και έχοντας αυτή την πορεία με τους Συνήθεις Υπόπτους η Ελλάδα με καλωσόρισε ξανά μ’αυτη την πρόσκληση του Θάνου,γιατι στην ουσία μπήκα στο ‘’μεγάλο πανεπιστήμιο’’ του Θάνου όπου εκείνος πήρε την έδρα του καθηγητή ως μεγάλος δάσκαλος....Ήταν για μένα κάτι πάρα πολύ σημαντικό γιατί ο Θάνος είναι ένας φιλμ νουάρ τυμβωρύχος της φιλολογίας που ποτέ δε μου έκανε κάποια παρατήρηση για τα ρήματα ,τα ουσιαστικά ή τα επίθετα αλλα πάντα μου εφιστούσε την προσοχή στις τελείες,τα κόμματα,τις άνω τελείες,τους συνδέσμους,τα άρθρα και μ΄αυτόν τον τρόπο μου έδειξε μια διαφορετική πλευρά της ερμηνείας και σίγουρα μ’ έβαλε στον κόσμο των μεγάλων ποιητών,εκείνων που εγώ ενίοτε είχα θεωρήσει ελάσσονες ,μου έμαθε να τους μελετάω απο την αρχή,να μελετάω τα μεγάλα κείμενα...και βέβαια ο Θάνος ήταν ένας μεγάλος δάσκαλος στη μουσική γιατί περισσότερο μ’ έβαζε να μελετάω κλασσική μουσική παρά τραγούδια.Ήταν για μένα ότι καλύτερο μπορούσε να συμβεί,αυτή η συνεργασία συνεχίστηκε με το χρόνο και μέσα απ’ αυτή θεωρώ ότι ανακάλυψα ξανά τον εαυτό μου και ως ερμηνευτή και ως τραγουδοποιό.
Θ.Μ.:...εγώ θα ήθελα να προσθέσω το εξής...κανένας δεν προέρχεται απο παρθενογένεση...και εγω και ο Χρήστος έχουμε τις επιρροές μας απο του καλλιτέχνες των προηγούμενων γενεών αλλα ταυτόχρονα μέσα απο την προσωπικότητά μας προσπαθούμε να διαφοροποιηθούμε.Σε ότι με αφορά έχω ‘’πατεράδες’’ το Θεοδωράκη,το Χατζιδάκη,τον Τσιτσάνη-δηλαδή την προηγούμενη απο εμένα γενιά-αλλά ταυτόχρονα έλαβα πολύ σοβαρά υπόψιν μου και τη διεθνή παραγωγή,είτε αυτη επρόκειτο για τραγούδι,είτε για κλασσική μουσική,είτε για πειραματική.Το ίδιο έκανε και ο Χρήστος ,κι εγώ προφανώς συγκαταλεγόμουν στην παράδοσή του.Αυτή είναι η εξήγηση για το γεγονός ότι ενώ είμαστε διαφορετικές προσωπικότητες υπάρχει κάποια συνάφεια μεταξύ μας.Σε ότι με αφορά ειδικότερα,το να συνεργάζομαι με νεότερους τραγουδοποιούς που έχουν και την ιδιότητα του ερμηνευτή-γιατι η κύρια ιδιότητά του Χρήστου είναι η τραγουδοποϊία όπου η δουλειά του είναι καταπληκτική- είναι πάρα πολύ σημαντικό.Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι δεν είναι σωστό να κατακερματίζουμε το έργο των δημιουργών...θεωρώ δηλαδή -και αυτό συμβουλεύω να κάνουν και οι νεότεροι απο εμένα-ότι δεν πρέπει να διαχωρίζουμε τις διάφορες ιδιότητες...στίχος,μουσική και ερμηνεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους και πρέπει κανείς να αφήνεται να γοητευτεί και να ταξιδέψει ταυτόχρονα και με τα τρία...Βέβαια στην περίπτωση του Χρήστου θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε την ιδιότητα του τραγουδοποιού απο αυτη του ερμηνευτή για να διαπιστώσουμε ότι έχει εξαιρετική απόδοση και στις δύο...για παράδειγμα δε φαντάζομαι ότι υπάρχει άλλος τραγουδιστής που θα μπορούσε να ερμηνεύσει καλύτερα τα τραγούδια του δίσκου ‘’Άμλετ της Σελήνης’’ που ανέφερες νωρίτερα...υπάρχει συνάφεια μεταξύ μας και στο επίπεδο των συνθέσεων αλλά και στο επίπεδο της ερμηνείας...εξάλλου μ’αρέσει να συνεργάζομαι με νεότερους καλλιτέχνες γιατί παίρνω απο τη φρεσκάδα τους και ανανεώνομαι συνεχώς...με το Χρήστο έχουμε κολλήσει πάρα πολύ με τα χρόνια,είμαστε σαν ένα και νομίζω ότι αυτό το ταξίδι έχει αρκετό μέλλον ακόμα απο κάθε άποψη...
Συναντιέστε ξανά οκτώ χρόνια μετά στην ίδια σκηνή,‘’στην ίδια πόλη υπο βροχήν’’...υπο άλλες συνθήκες αυτη τη φορά,μέσα σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία και με μια διαρκώς επιβαρυνόμενη καθημερινότητα για τους πολίτες...το φετινό καλοκαίρι βρεθήκατε σε διάφορες κοινές συναυλίες σε όλη την Ελλάδα.Πως εκλαμβάνετε μέσα απο την επαφή σας με το κοινό αυτη τη δραματική αλλαγή των συνθηκών και των διαθέσεων και πως σας επηρεάζει...;
Θ.Μ.:Αν και είναι γεγονός ότι οι συναυλίες του καλοκαιριού ήταν απόλυτα επιτυχημένες απο κάθε άποψη,αυτό δε σημαίνει ότι οι παρατηρήσεις σου δεν είναι απολύτως σωστές.Λειτουργήσαμε απλώς σαν μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα μια πτώσης στο χώρο της μουσικής-όπως και σε όλους τους χώρους-που επηρεάζει τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αυτή την περίοδο...αν και θα μπορούσα να πω ότι προβλήματα υπήρχαν πολύ πριν απο την κρίση αλλα αυτό είναι μια άλλη συζήτηση...αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι η κατάσταση σ’ αυτή τη φάση είναι ασφυκτική...Κάποιες απο τις αιτίες τις έχουμε εντοπίσει κατα καιρούς μιλώντας για το καπιταλιστικό σύστημα και τα κόμματα που εναλλάσονται στην εξουσία ,για τα Μ.Μ.Ε. που οι ιδιοκτήτες τους είναι μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες και γενικότερα γι’αυτό το πλέγμα εξουσίας που προκαλεί βαρβαρότητα και ασφυξία...τώρα πια δεν πάει άλλο...! δεν είναι δυνατό να ανέχεται ο κόσμος ότι σε αυτή τη φάση είναι πιθανό να ‘’θυσιαστούν’’ άνθρωποι...εγώ δεν αποδέχομαι σε καμία περίπτωση να θυσιαστεί κανείς...!είναι διαφορετικό σ’ έναν πόλεμο που προσπαθείς να σώσεις την πατρίδα σου απο τους κατακτητές να βάζεις τα στήθη σου μπροστά και να είσαι διατεθειμένος να θυσιαστείς-το έχουν κάνει πολλοί λαοί και οι Έλληνες-και διαφορετικό να θυσιάζονται άνθρωποι ελαφρά τη καρδία και χωρίς να ευθύνονται αυτοί αλλά οι κατα καιρούς κυβερνώντες και το πολιτικό σύστημα γενικότερα...όλα τα κόμματα έχουν μερίδιο ευθύνης,ακόμα και η αριστερά- σε μικρότερο βέβαια βαθμό-γιατι δεν έχει νόημα να υπερασπίζεται μια ιδεατή διαδικασία που θα οδηγήσει στο να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο αλλά...μετά απο δέκα γενιές...!Δε μου λέει τίποτα αυτό...κι αυτό γιατι βρισκόμαστε τώρα σε οριακό σημείο και το πράγμα δεν πάει παραπέρα...Για να επιστρέψω στο θέμα της επιτυχίας των καλοκαιρινών μας εμφανίσεων έχω δώσει και μια άλλη εξήγηση γιατι πήγαμε πολύ καλά:πέρα απο το γεγονός ότι το πρόγραμμα ήταν πολύ γοητευτικό ,το πιο σημαντικό είναι ότι εμείς κάνουμε μουσική πάνω απ’ όλα και μάλιστα πεθαίνουμε και ξαναγεννιόμαστε πάνω στη σκηνή...όλοι μας, εγώ , ο Χρήστος και οι τέσσερεις μουσικοί βγάζουμε ένα πάθος επι σκηνής...αν μας δεις εμάς τους έξι πως λειτουργούμε επί τρείς ώρες πάνω στη σκηνή θα καταλάβεις τι λέω...αυτό το εισέπραξε ο κόσμος γι αυτό και είχαμε επιτυχία.Άλλη μια εξήγηση είναι ότι ο κόσμος πια θέλει να συνομιλεί με πολύ λίγους -λόγω της κατάστασης- τους οποίους εκτιμά για το έργο και τη δημόσια στάση τους...
...δεν εννούσα μόνο το εμπορικό κομμάτι αλλα και το κομμάτι της ψυχολογίας...
Θ.Μ.:...αυτό ακριβώς εννοώ κι εγώ…
Χ.Θ.:...εκεί άλλωστε αναφέρεται και ο τίτλος του προγράμματος ‘’...στην ίδια πόλη υπο βροχή...’’
Θ.Μ.: ...εγω άλλωστε και πριν απο την κρίση έλεγα ότι δεν είμαστε λίγοι...απλώς έχουμε χάσει ο ένας τη διεύθυνση του άλλου... ’’ελάτε να τις ανταλλάξουμε ξανά...’’
Αυτή η δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας πιστεύετε ότι θα οδηγήσει σε μια νεα άνθιση του κοινωνικού και πολιτικού τραγουδιού;Οι αφορμές υπάρχουν...
Θ.Μ.: Το πολιτικό τραγούδι δε σταμάτησε ποτέ στην Ελλάδα και όποιος νομίζει ότι σταμάτησε κάνει κακή ανάλυση...απλώς άλλαξε μορφή...το λάθος είναι ότι όλοι έχουμε στο μυαλό το πολιτικό τραγούδι της μεταπολίτευσης με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του...η φόρμα του τραγουδιού είναι αποκρυσταλλωμένη κοινωνική εμπειρία,άρα όταν αλλάζει η εποχή αλλάζει και η φόρμα...μπορώ να υποδείξω σύγχρονα πολιτικά τραγούδια πολύ πιο άμεσα ακόμα κι απο τα δικά μου πολιτικά τραγούδια όπως οι ‘’Τρύπιες σημαίες’’ των αδελφών Κατσιμίχα αλλά δε θα μείνω εκεί...πολιτικά τραγούδια σήμερα είναι όσα σου λένε να αντισταθείς σ’ένα τρόπο ζωής...τα μισά τραγούδια του Χρήστου είναι πολιτικά...κι άλλων νεότερων συναδέλφων...τα ‘’Υπόγεια Ρεύματα’’ στην πορεία τους επι της ουσίας κινήθηκαν γύρω απο το πολιτικό τραγούδι...δηλαδή δεν πρέπει να βλέπουμε το πολιτικό τραγούδι με τη στενή έννοια του όρου,ως ένα κείμενο άκρως πολιτικό....εξάλλου για να είναι επιτυχημένο το τραγούδι το κείμενο πρέπει να σημαίνει κάτι διαφορετικό απο αυτό που σήμαινε πριν μελοποιηθεί...
Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα των φετινών εμφανίσεων και τι καινούριο έχετε να παρουσιάσετε στο κοινό αυτη τη φορά;
Χ.Θ.:Το πρόγραμμα περιλαμβάνει όσα τραγούδια περιμένει το κοινό ν’ ακούσει απο εμάς, δηλαδή τη δικιά μου τραγουδοποιητική πορεία απο τους ‘’Συνήθεις Υπόπτους’’ μέχρι σήμερα,τις συμμετοχές μου σε άλλους δίσκους,τραγούδια από τον ‘’Άμλετ της Σελήνης’’,φυσικά το ‘’Σταυρό του Νότου’’,τα πολύ γνωστά τραγούδια του Θάνου-τα οποία όμως παίζονται πια με διαφορετικό τρόπο με τις ενορχηστρώσεις να ξεκινάνε απο τον Frank Zappa και να καταλήγουν στον Τσιτσάνη-...δηλαδή είναι μια πολύ ευρεία γκάμα τραγουδιών μας αλλα και τραγούδια συναδέλφων μας που έχουμε αγαπήσει και με πολύ μεγάλη χαρά τα ερμηνεύουμε...
Θ.Μ.: ...και τραγούδια απο τη δικιά μας τραγουδοποϊία που δεν τα ερμηνεύαμε πριν...και ο Χρήστος κι εγω έχουμε πολύ περισσότερο υλικό από αυτό που μπορούμε να παρουσιάσουμε σε μια συναυλία...για παράδειγμα εγω τραγουδάω ξανά μελοποιημένα κείμενα του Μπρέχτ που δεν τα είχα τραγουδήσει απο το΄80 και μετά.Το ουσιαστικό όμως είναι άλλο...χθες στη γενική δοκιμή παίξαμε την ‘’Πιρόγα’’ που είναι ένα τραγούδι που δε λείπει ποτέ απο τα προγράμματα μου...το άκουσα για πρώτη φορά και μιλώ ειλικρινά...το λέω πριν ξεκινήσουν οι παραστάσεις γιατι έχουμε την εμπειρία του καλοκαιριού ακόμα και σε χώρους που δεν ήταν βολικοί και όπως τους θέλουμε...στην Πάτρα είχαμε επτά χιλιάδες κόσμο και ξαφνικά υπήρξε μια απόλυτη σιωπή χωρίς να το ζητήσουμε απο το κοινό...δεν εχω ξαναζήσει τέτοια ένταση...όλοι νομίζουν ότι η ένταση είναι τη στιγμή που μπαίνει το γκολ...ποτέ δεν είναι εκεί η ένταση...θυμάμαι το 1970 επι χούντας την κηδεία του Σεφέρη.Όπως προχωρούσε η πομπή με τον κόσμο δεξιά κι αριστερα ήταν οι αστυνομικοί της ασφάλειας και οι χουντικοί...το πλήθος μεγάλωνε και ξαφνικά άρχισε να τραγουδάει το τραγούδι ‘’Στο περιγιάλι το κρυφό’’ του Θεοδωράκη...είκοσι χιλιάδες κόσμος τραγουδούσε ψιθυριστά...το λέω κι ανατριχιάζω...μ’ ένα ψίθυρο που η ένταση του τρύπαγε κόκκαλα...δε θα ξεχάσω αυτή τη σκηνή:ένας νεαρός αστυφύλακας απο τη μεριά των χουντικών,έκρυψε το πρόσωπό του στις παλάμες του και λύγισε απο την ένταση...όπως γράφει και ο Αλκαίος στη Ρόζα ‘’...πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία ,πώς η ιστορία γίνεται σιωπή...’’...αυτή η σιωπή κρύβει τη μεγαλύτερη ένταση.Αυτή τη συμμετοχή του κόσμου την κερδίσαμε χάρη σ’ αυτο που γεννιέται πάνω στη σκηνή.Μπορώ να πώ κάτι και δεν είναι αξιολογικό του πόσο καλοί συνθέτες και τραγουδοποιοί είμαστε:αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε στο απόγειο μια σκηνικής διαδικασίας...ο μεν Χρήστος ως ο πιο σημαντικός παραμυθάς-τραγουδοποιός κι εγώ που αισθάνομαι πια το πιάνο ως συνέχεια των χεριών μου.Αυτό λοιπόν νομίζω ότι διαπερνά το κοινό,τους κάνει να σιωπούν ή να συμμετέχουν,γυρίζει στη σκηνή με πολλαπλάσια ένταση και πάλι γυρίζει στο κοινό...αυτό τουλάχιστον ζήσαμε στις περίπου σαράντα συναυλίες του καλοκαίριου...ελπίζω να μη χάσαμε τη φόρμα μας...
Χ.Θ.: Ο Θάνος είναι πραγματικά φωτεινό παράδειγμα έντασης επι σκηνής και διδάσκει εφηβεία πάνω σ’ αυτή...υπάρχουν πολλές φορές που είμαστε κουρασμένοι απο τα ταξίδια και παρόλα αυτα ο Θάνος ξεκινάει να παίζει και απο την αρχή μέχρι το τέλος του προγράμματος έχει μια διαρκώς ανοδική πορεία ως περφόρμερ ,πράγμα το οποίο δε μπορεί να σ’ αφήσει να ησυχάσεις...σε παρασέρνει...όπως παρασέρνει και τον τελευταίο θεατή που κάθεται ανάμεσα σε επτά χιλιάδες κόσμο έτσι παρασέρνει κι εμένα που είμαι δίπλα του....
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος απο τη γέννηση του Νίκου Καββαδία και αποσπάσματα απο το Σταυρό του Νότου έχουν σταθερά θέση σε όλα σας τα προγράμματα-όπως και σε αυτο που ετοιμάσατε για τις προσεχείς εμφανίσεις σας-ενω η αποδοχή τόσου του ίδιου του έργου του Καββαδία αλλα και των μελοποιήσεων που έτυχε συνεχώς διευρύνεται και μεταδίδεται απο γενιά σε γενιά...Έχετε κάποιες σκέψεις να καταθέσετε πάνω σ’ αυτό με τη διαφορετική προσέγγιση και εμπειρία που έχει ο καθένας σας πάνω σ’ αυτό το έργο;
Θ.Μ.: Αυτό που πρόσφερα εγω σ’αυτη την ιστορία ειναι η ανάδειξη κάποιων πλευρών της ποιητικής του Καββαδία που πριν μελοποιηθεί δεν είχαν αναδειχθεί...ο Καββαδίας απο το 1933 που έβγαλε την πρώτη του ποιητική συλλογή μέχρι το 1975 που πέθανε,θεωρούνταν ο ποιητής των ναυτικών και της θάλασσας και οι κρίσεις γι’αυτόν ήταν ότι ήταν ένας μέτριος,απλός,καλός ποιητής.Αν ήταν μόνο αυτό,δε θα μπορούσε να εξηγηθεί αυτη η τεράστια αποδοχή απο το κοινό.Μιλάμε για την αιχμή της τραγουδοποιίας μου αλλα και της τραγουδοποιίας απο τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα δεδομένου ότι έχουν πουληθεί ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες αντίτυπα-διπλάσια απο τις συνολικές πωλήσεις δίσκων σήμερα-των οποίων έχουν γίνει κοινωνοί πεντακόσιες χιλιάδες Έλληνες.Νομίζω ότι εκείνο που ανέδειξα είναι η ουσία της ποιητικής του την οποία οι νέοι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν είτε συνειδητοποιώντας τη σε βάθος είτε όχι.Ο Καββαδίας με πεδίο τη θάλασσα,λέει ότι αξίζει τον κόπο να ζεις σ’αυτο τον πλανήτη αν ξεπερνάς τις καταγεγραμμένες σου δυνατότητες ,αν διευρύνεις τα όριά σου και αν τελικώς κατακτάς το αδύνατο....
...’’χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία’’...
Θ.Μ.:...ακριβώς,επειδή ο καρχαρίας είναι το πιο άγριο και ανθεκτικό ζώο του πλανήτη ο Καββαδίας προτρέπει τους αναγνώστες ή τους ακροατές να τον δαμάσουν και να χορέψουν πάνω στο φτερό του...αυτό δεν είναι εικόνα,είναι στάση ζωής κι αυτό νομίζω το κατανόησαν και το κατανοούν τα νέα παιδιά και είναι πρωτοφανές ότι σημερινοί δεκαεξάρηδες- που μόλις είχαν γεννηθεί οι γονείς τους όταν κυκλοφόρησε η μελοποιημένη ποίηση του Καββαδία-είναι φανατικοί όχι μόνο με τα πιο γνωστά τραγούδια όπως το ‘’Μαχαίρι’’, το ‘’Γουίλι’’ και τη ‘’Θεσσαλονίκη’’ αλλά και με τραγούδια όπως ο ‘’΄Λύχνος του Αλλαδίνου’’...
Χ.Θ.: ...ακριβως εκεί ήθελα να μείνω κι εγω ,στο γεγονός ότι για μένα ο ‘’Σταυρός του Νότου’’ ήταν η πρώτη δισκογραφική δουλειά σε ελληνικό έδαφος όπου συνειδητοποίησα ότι τα είδωλά μου μιλάνε ελληνικά...έτσι όπως άκουγα τους Doors ,τους Pink Floyd,τους Beatles,είχα πλέον κι αυτό το δίσκο δίπλα.Στάθηκα τόσο τυχερός στην πορεία μου-βέβαια χωρίς να το περιμένω-ώστε να κληθώ να ερμηνεύσω κι εγω τραγούδια απο αυτο το δίσκο.Θυμάμαι μια συναυλία στο Μεσολόγγι ακριβώς πάνω στη λιμνοθάλασσα,όπου απο τη δεξιά μας πλευρά υπήρχαν τέσσερα σκάφη της ακτοφυλακής που προστάτευαν το χώρο απο θαλάσσης.Οι άνθρωποι αυτοί χτυπούσαν σκοπιά εκεί, δεν είχαν έρθει ν’ακούσουν τη συναυλία...έτυχε να τραγουδάω το ‘’Λύχνο του Αλλαδίνου’’...στο τραγούδι αυτό ένας στίχος λέει: ‘’...μεσάνυχτα και ταξιδεύεις δίχως πλευρικά ,σκιάζεσαι μήπως στο γιαλό τα φώτα σε προδίνουν’’...τότε με μεγάλη μου έκπληξη είδα ότι οι άνδρες της ακτοφυλακής έσβησαν τα πλευρικά...αυτό είναι ασύλληπτο ,δε μπορω να σκεφτώ πόσα τραγούδια μπορούν να δημιουργήσουν τέτοια ένταση και συμμετοχή...
Το αναφέρατε και πριν αλλα ήθελα να επιμείνω...δε σας κουράζει η επανάληψη στις ζωντανές εμφανίσεις;Είναι κάθε φορά,κάθε ζωντανή εμφάνιση μοναδική;
Θ.Μ.: Όχι μόνο δε μας κουράζει αλλα είναι το μόνο που μας κινητοποιεί...αν με ρωτήσεις δηλαδή μετά απο εξήντα έξι δίσκους,χιλιάδες συναυλίες ,ογδόντα πέντε θεατρικές μουσικές σε όλο τον κόσμο,τι είναι αυτό που με κινητοποιεί,δε θα σου πω τίποτα άλλο εκτός απο τη σχέση που διαμορφώνεται επι σκηνής με το κοινό.Για παράδειγμα να αναφέρω κάτι για το τραγούδι ‘’Οι επτά νάνοι στο s/s Cyrenia’’ που είναι κλασσικό πια παράδειγμα εκτέλεσης στη σκηνή και πως αυτή λειτουργεί...επιχείρησα λοιπόν να το παίξω με το πιάνο στο σπίτι μου τρεις-τέσσερεις φορες το πρωί...απέδωσα μόνο το δέκα τοις εκατό δεξιοτεχνικά απο ότι σε οποιαδήποτε παράσταση...
Είναι σημαντική δηλαδή η ατμόσφαιρα στις ζωντανές εμφανίσεις...
Θ.Μ.: όχι μόνο είναι σημαντική...χάνεις το λογαριασμό...είναι σπάνιο ,πρέπει να είναι πολύ χάλια οι συνθήκες στη σκηνή για να πεις ότι δε μπορείς να λειτουργήσεις...
Χ.Θ.: Ο Θάνος μ’έχει διδάξει μέσα σ ‘όλα και κάτι πάρα πολυ σημαντικό...εαν υπάρχει μια μορφή αιωνιότητας η οποία αξίζει τον κόπο να με αφορά αυτη δεν είναι παρά η σχέση της στιγμής...
Θ.Μ.: ...εξάλλου εμάς δε μας ενδιαφέρει τι θα πούνε μετα το θάνατό μας...δε δίνω δεκάρα γι’ αυτό και το λέω ειλικρινά.Άλλοι συνθέτες της κλασσικής κυρίως μουσικής,με την οποία έχω ασχοληθεί κι εγω επιζητούν να προστατεύσουν την υστεροφημία τους...εμένα δε μ’ενδιαφέρει καθόλου...μ’ενδιαφέρει η στιγμή και η σχέση με τον κόσμο με τον οποίο ζω και αναπνέω...κι αυτό δεν είναι λαϊκισμός...γιατί αυτή η επαφή γίνεται με τις προϋποθέσεις μου και όχι με τις τρέχουσες προϋποθέσεις του χαμηλού γούστου που εκπορεύεται απο τις τηλεοράσεις...
Είπατε ότι η σχέση με τον κόσμο στις ζωντανές εμφανίσεις είναι αυτο που σας κινητοποιεί ακόμα μετα απο αυτή την πολύχρονη και σπουδαία πορεία...υπάρχει ίσως και κάτι άλλο ,κάποιος ανεκπλήρωτος στόχος που μπορει να σας κρατάει ακόμα σε δημιουργική επαγρύπνιση;
Θ.Μ.:Ο ανεκπλήρωτος στόχος είναι κυρίως αυτη η σχέση με το κοινό που σας ανέφερα,αλλά για να το συμπληρώσω θα πω το εξής: αυτή η ερμηνεία που έδωσα νωρίτερα για την ποίηση του Καββαδία την οποία αντιλαμβάνται οι νέοι άνθρωποι είναι ένα μότο ζωής για μενα απο την ώρα που ξεκίνησα...να προσπαθώ όταν συνθέτω να ξεπερνώ τις καταγεγραμμένες μου δυνατότητες-γιατι λίγο πολύ τις ξέρω πια-και ξέρω να εντοπίζω και σε ποιές περιπτώσεις τις ξεπερνώ...μπορεί να υπάρχουν βεβαια και κάποιες άλλες που δεν τις αντιλαμβάνομαι...εχω αποδεχθεί το θάνατο ως νομοτέλεια και κυριολεκτώ όταν λέω ότι δεν τον φοβάμαι...τον έχω ταυτίσει με την έννοια του χρόνου με ’’χ’’ κεφαλαίο,μ’εναν υπερφυσικό πυγμάχο 3-4 μέτρων,που εγω απέναντί του είμαι στο 1.70 ...ξέρω ότι στο δέκατο πέμπτο γύρο πάνω στο ρινγκ-όταν κλείνω τα μάτια μου αυτο τον πυγμαχικό αγώνα βλέπω με το χρόνο-θάνατο- θα με ρίξει νοκ αουτ κι επιμένω να τον νικάω στα σημεία στους γύρους...
Ετοιμάζετε κάτι καινούριο δισκογραφικά είτε χωριστά ο καθένας είτε απο κοινού;
Χ.Θ.:Εγώ επειδη έχω ξεκινήσει να μελετάω ανθρωπολογικά την πρώτη εξέγερση επι ελληνικούς εδάφους που έγινε την 21 Αυγούστου 1916 απο τους αναρχικούς συνδικαλιστές μεταλλωρύχους της Σερίφου με τέσσερεις εκτελεσθέντες αρχίζω να γράφω το δικό μου παραμύθι,μια ιστορία πάνω σ’αυτό...αυτοί οι άνθρωποι διεκδίκησαν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας,το οκτάωρο,κοινό ταμείο αλληλοβοηθείας όπως επίσης και επι 24 ώρου βάσης την απαγόρευση να μπαίνουν στην ίδια σαθρή σύραγγα πατέρας και γιος...για να μην ξεκληριστεί η οικογένεια...κάτι το οποίο πραγματικά μ’ εντυπωσίασε.Μελετώντας όλα αυτα έχω επιστρέψει τον τελευταίο καιρό στη μελέτη της ‘’σιδερένιας’’ ποίησης του Κώστα Τριπολίτη και πραγματικά θα’θελα ίσως και μαζί με το Θάνο ή χωριστά να κάνω κατι πάνω στον Τριπολίτη...
Θ.Μ.:...αυτό το θέμα το έχουμε συζητήσει και με το Χρήστο και με τον Κώστα...και για καινούριο υλικό αλλα και για μια επιλογή απο τις δυο δουλειές που έχω κάνει στο παρελθόν... θέλω να ξανακάνω κάποια πράγματα ειδικότερα πάνω στο ‘’Συγγνώμη για την άμυνα’’ αλλα και στο ΄΄Όλα απο χέρι καμμένα’’ με το Χρήστο γιατι νομίζω σήμερα θα αποδοθούν και απο τους δυο μας πολύ καλύτερα απο τότε αν και τότε είχαν αποδοθεί διαφορετικά...μια συνολική δουλειά δηλαδή πάνω στον Τριπολίτη...ταυτόχρονα μελοποιώ ένα νέο στιχουργό τη δουλειά του οποίου βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα...μάλιστα απο ένα τραγούδι του-που ειναι και το πρώτο του προγράμματος –έχουμε πάρει τον τίτλο των εμφανίσεών μας ‘’στην ίδια πόλη υπο βροχή’’.Στο δίσκο αυτο θα συμμετέχει κι ο Χρήστος...εγω επίσης έχω αρχίσει τις εκδόσεις των πιο κλασσικών ή πιο τζαζ πλευρών μου σε συνεργασία με τις εκδόσεις Γαβριηλίδη,που γίνονται βιβλία-cd το οποίο το βρίσκω πάρα πολύ ενδιαφέρον,αισθητικά και όχι μονο...ήδη έχει εκδοθεί το ‘’Επτά’’ που είναι μια έκδοση με επτά ζωγραφικές του Γιώργου Λαζόγκα ,επτά ποιήματα του Γιώργου Κακουλίδη και επτά αυτοσχεδιασμούς με το παλαι ποτε συγκρότημα ‘’Iskra’’ που αποτελείται απο καταπληκτικούς μουσικούς...θα έχουν και συνέχεια αυτές οι εκδόσεις και με τα κλασσικά μου έργα...
Ευχαριστώ πολύ!Καλή επιτυχία στις εμφανίσεις σας!
Θ.Μ.-Χ.Θ.: Εμείς ευχαριστούμε πολύ !
Φωτογραφίες:Cricos Productions,Μενέλαος Λιόντος
