Σάββατο, Μαρτίου 21, 2009

Κωνσταντινούπολη: Μια Πόλη μέσα μου...



Κωνσταντινούπολη...Istanbul... Δυο ονομασίες για μια πόλη που εναλλάσσονται σε μια λεπτή ισορροπία δυο διαφορετικών θρησκειών και πολιτισμών, μια λεπτή ιστορική ισορροπία δυο λαών η σχέση των οποίων στιγματίστηκε, δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται στην πορεία των χρόνων. Η Κωνσταντινούπολη είναι η μόνη πόλη στον κόσμο που βρίσκεται επί δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας. Μια Πόλη επι δύο ηπείρων να υποδηλώνει τη διελκυστίνδα των αντίθετων δυνάμεων που προσπαθούν να κατευθύνουν τη γειτονική χώρα απο τη μια πλευρά στην ευρωπαϊκή της προοπτική κι απο την άλλη στα βάθη της Ανατολής...Ο Κεράτιος κόλπος χωρίζει την ευρωπαϊκή πόλη σε δύο τμήματα: την αρχαία πόλη (Eminonu) προς το νότο, τον Γαλατά (Galata) και την αρχαία Πέρα (Beyoğlu) προς το βορρά - δηλαδή δεξιά του Κεράτιου, και τέλος απέναντι επί της ασιατικής ακτής το Σκουτάρι (Üsküdar).
Η Κωνσταντινούπολη προσεγγίζοντάς την απο ψηλά αποκαλύπτει ήδη τις ομορφιές της που ξεπροβάλλουν γύρω απο το Βόσπορο και τον Κεράτιο Κόλπο.Ομορφιές και εικόνες που ανακαλύπτει ο επισκέπτης απο κοντά πια με τις επισκέψεις του στην Πόλη,με τη φωτογραφική μηχανή να προσπαθεί μηχανικά να συνθέσει τον πίνακα της: τα τείχη της πόλης, την Αγια Σοφία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι,το Μπλε Τζαμί και το Τοπ Καπί, τη γέφυρα του Γαλατά και στο βάθος τη γέφυρα του Βοσπόρου,το παλάτι Ντολμαμπαχτσέ και τις πύλες απ' όπου έμπαινε στο λιμάνι ο Σουλτάνος με την αυτοκρατορική λέμβο, το τέμενος Σουλεϊμανιγιέ...
Το ενδιαφέρον του Έλληνα επισκέπτη επικεντρώνεται στην Αγ. Σοφιά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι, ως σύμβολα του χριστιανισμού στην πορεία των χρόνων και μεσα ,πλέον, σε μια μουσουλμανική πόλη.Η υποβλητική κατασκευή της Αγ.Σοφιάς-σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο με τον τρούλο να δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού που κρέμεται στη γη- καθηλώνει σώματα και ψυχές....Τα ψηφιδωτά με τις χριστιανικές μορφές που ξεπροβάλλουν πίσω απο τις επικαλύψεις των μουσουλμανικών συμβόλων μοιάζουν να υποδηλώνουν την επιβολή της ιστορίας στις βουλές των ανθρώπων. Απο την άλλη η ατμόσφαιρα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο,στην εκκλησία του Αγ.Γεωργίου και στην ευρύτερη συνοικία του Φαναρίου-που είναι συνειδητά απομονωμένη απο το τουρκικό καθεστώς-είναι κατανυκτική και το περιβάλλον υποβλητικό προκαλώντας συναισθήματα που ξεπερνούν τη σχέση και τη στάση που έχει καθένας απέναντι στο χριστιανισμό.Το προσκύνημα και η συγκέντρωση σ’ αυτα τα δυο σύμβολα του χριστιανισμού είναι για τους Έλληνες της Πόλης δήλωση σύμπνοιας και αλληλεγγύης απέναντι σ ΄ένα καθεστώς που εχθρεύεται τα θρησκευτικά συναισθήματά τους,και απο την άλλη για τους Έλληνες επισκέπτες αποτελεί φόρο τιμής στην Ιστορία. Είναι ακόμα έντονες οι εικόνες και τα συναισθήματα μου απο την επίσκεψη στην Αγ.Σοφιά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο...εικόνες φορτισμένες απο τις ιστορικές αναφορές ,απο έναν ιστορικό συναισθηματισμό που υποβάλλει κάθε Έλληνα ανεξάρτητα απο την πίστη και τη σχέση του με τη θρησκεία.
Εκτός απο τα σύμβολα του χριστιανισμού η επίσκεψη στους χώρους προσκυνήματος των μουσουλμάνων αλλά και στα άλλα μνημεία-σύμβολα της τουρκικής ιστορίας αποτελεί για τον επισκέπτη μια μοναδική ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το μουσουλμανισμό και να γνωρίσει τις θρησκευτικές συνήθειες και τον πολιτισμό του γειτονικού λαού. Η επίσκεψη στο παλάτι των Σουλτάνων Τοπ Καπί αλλα και στα ανάκτορα του Ντολμαμπαχτσε φέρνει τον επισκέπτη σε επαφή με το μεγαλείο και τη χλιδή της ζωής των Σουλτάνων.Το Μπλε Τζαμί ή Τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ (στα τούρκικα Sultanahmet Camii) είναι το ωραιότερο και μεγαλύτερο τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, ξακουστό και για την αρμονία του και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Ισλαμικής αρχιτεκτονικής παγκοσμίως .
Πέρα απο τα αξιοθέατα και τα μουσεία της Πόλης αξίζει κανείς να επισκεπτεί τη Σκεπαστή Αγορά (Καπαλί Τσαρσί), έναν πολύχρωμο λαβύρινθο με 4.500 δρομάκια, γεμάτο μικρά μαγαζάκια.Η Σκεπαστη Αγορά αποτελεί μια μοναδική εμπειρία κλειστού παζαριού όπου ο επισκέπτης χάνεται μέσα στα στενά σοκάκια,κι έχει να επιλέξει απο μια μεγάλη ποικιλία εμπορευμάτων απο πάρα πολλά μικρά μαγαζιά και να μυηθεί στη φιλοσοφία του παζαριού.Αφήνοντας πίσω του τη Σκεπαστή Αγορά και κατηφορίζοντας προς την πολυσύχναστη γέφυρα του Γαλατά, ο επισκέπτης μπορει να περπατήσει στην προκυμαία,να κάνει μια στάση στο Τζαμί των Περιστεριών και το Αιγυπτιακό Παζάρι και να ψωνίσει εξωτικά μπαχαρικά. Μια μοναδική ποικιλία χρωμάτων,αρωμάτων και γεύσεων απο τρόφιμα,γλυκά,τσάι και μπαχαρικά μυεί τον επισκέπτη στα προϊόντα της Ανατολής και τον προκαλεί να γνωρίσει τη γευστική εμπειρία της Πολίτικης Κουζίνας.Μετα απο το Αιγιαπτιακο Παζάρι μπορεί κανείς να διασχίσει τη γέφυρα του Γαλατά προς τη συνοικία Μπέγιογλου (Πέραν), όπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα έμεναν οι Ευρωπαίοι κάτοικοι. Στενά ανηφορικά δρομάκια οδηγούν στον πολυσύχναστο και γεμάτο καταστήματα πεζόδρομο Istiklal Caddesi που καταλήγει στην Πλατεία Ταξίμ, το σύγχρονο κέντρο της πόλης.Πρόκειται για μια συνοικία στα πρότυπα των συνοικιών άλλων ευρωπαικών πόλεων,με εικόνες διαμετρικά αντίθετες με άλλες υποβαθμισμένες και φτωχές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης.Αρκεί να περπατήσει κανείς στις φτωχικές συνοικίες της πόλης με τα στενά-υγρά το χειμώνα-σοκάκια και τις παλιές κατοικίες για να συνειδητοποιήσει το μέγεθος των αντιθέσεων που ενυπάρχουν στην πόλη αυτή. Όσο εντυπωσιακή είναι η περιήγηση στα αξιοθέατα της πόλης κατα τη διάρκεια της ημέρας άλλο τόσο μαγευτική είναι η εικόνα της Κωνσταντινούπολης τη νύχτα...απο διάφορες συνοικίες της Πόλης μπορεί κανείς να αντικρύσει την Πόλη φωτισμένη και τα νυχτερινά καράβια που περνούν τα στενά του Βοσπόρου απολαμβάνοντας το παραδοσιακό τουρκικο τσαι ή ναργιλέ.
Το ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη είναι ένα ταξίδι στην Ιστορία,ένα προσκύνημα στην ιστορία...ένα ταξίδι σε μια χώρα, σε μια πόλη που συνορεύει με την ψυχή και την ιστορική μνήμη των Ελλήνων...η πιο χαρακτηριστική ταξιδιωτική εμπειρία για έναν Έλληνα που προσφέρεται για συμφιλίωση με την Ιστορία αλλα και ταυτόχρονα μια ευκαιρία μύησης σε μια άλλη κουλτούρα που κυριαρχείται απο το μουσουλμανισμό.Είναι μια πόλη στην οποία νιώθεις ότι έχεις ταξιδέψει ξανά μέσα απο τις φορτισμένες διηγήσεις και τις χρωματισμένες με ισχυρές δόσεις πατριωτισμού ιστορικές αναφορές.


Ασκήσεις ιστορίας στα στενά του Βοσπόρου,στην Πόλη των αντιθέσεων,στην Πόλη που ζει μέσα μας,μέσα μου...


Δημοσίευση στο περιοδικό Ως3 στο τεύχος Μαρτίου (www.os3.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια: